Fatih Özberk Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

KAR DAĞITIMI

KAR DAĞITIMI, YEDEK AKÇE AYRILMASI VE KAR DAĞITIMINA BAĞLI VERGİ KESİNTİSİ-ÖRNEK UYGULAMA      

                                                                                                                                                                             *Fatih ÖZBERK

Giriş

Kar kavramı en basit şekliyle, konulan sermayenin karşılığı olarak elde edilmesi öngörülen bir artışı ifade eder. Sermaye sahiplerinin ticari olarak beklentisini ifade eden kar, karar verilen yatırımlar sonucunda elde edilecek parasal menfaatlerdir. Sermaye şirketlerinde bir takvim yılı sonunda ortaya çıkan ticari kar ortaklara hisseleri nispetinde dağıtılır. Kar dağıtımı sadece hisse sahiplerine değil, yöneticiler, çalışanlar ve diğer kişi ya da kurumlara da kurul kararı ile dağıtılabilir. Kar dağıtımı (temettü) nakit olarak yapılabileceği gibi bedelsiz sermaye artırımında hisse senedi olarak ta yapılabilir. Sermaye şirketleri, yönetim kurulu kararı ile dönem karını dağıtmak yerine sermayeye ilave de edebilir. Kar dağıtım politikası şirket yöneticilerinin gelecekte finansal politikalarını oluşturmak için kullandıkları enstrümanlardan biridir. Sermaye yapısını güçlendirmek, gelecekte ortaya çıkacak nakit ihtiyacını karşılamak, borçlanma maliyetlerini en aza indirmek ve sürdürülebilir büyüme hedeflerini yakalayabilmek için şirketler kar dağıtımı yerine, karı sermayeye ekleme kararı verebilirler. Karın nasıl hesaplanacağı, nasıl dağıtılacağı ve nasıl vergilendirileceği konusu ise vergi kanunları, Sermaye Piyasası Düzenlemeleri ve Türk Ticaret Kanununda belirtilmiş olup, bu hükümler çerçevesinde sermaye şirketlerinin öz kaynak yapılarını korumak için dağıtılacak karın bir kısmının kanunen yedeklenerek şirkette rezerv edilmesi ön görülmüştür. Kanun koyucu net kardan vergi ve yasal kesintilerden sonra dağıtılabilir net karın bir kısmının şirkette bırakılmasını, diğer kısmının ise temettü olarak dağıtılması konusunda hükümlere yer vermiştir. Sermaye sahiplerine dağıtılan karların vergilendirilmesi konusunda ise Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanununda yer alan düzenlemeler belirleyici olmuştur.

Bu çalışmada kar dağıtımı konusunu, yedek akçe ayrılması ve kar dağıtımına bağlı vergi kesintilerini Türk Ticaret Kanunu, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi kanununun ilgili maddeleri uyarınca ele alıp inceleyeceğiz, çalışmanın son bölümünde ise kar dağıtımına bağlı olarak vergi kesintilerinin nasıl hesaplanacağını bir örnek yardımıyla açıklayacağız.

*Arel Üniversitesi, Muhasebe Finansman Doktora Programı Öğrencisi

1. KARIN TANIMI VE KAR DAĞITIMI

Kar kavramı modern ekonomi anlayışının en temel hareket noktası şeklinde karşımıza çıkmaktadır, en basit haliyle kar konulan sermayenin karşılığı olarak edilmesi öngörülen bir artışı ifade eder. (Karyağdı, 2014:3). Şirketler ticari faaliyetleri sonucunda kar ya da zarar edebilirler. Bu finansal sonuç göstergesi dönem karı veya dönem zararı olarak karşımıza çıkar. Şirketlerin dönem karı olarak elde ettikleri karın bir kısmını ya da tamamını pay sahiplerine dağıtmalarına kar dağıtımı denir. Kar dağıtımıyla birlikte pay sahipleri kardan pay alırlar. Kar payı hisse sahiplerine ortaklık yüzdeleri nispetince dağıtılmasına karar verilen ve kişilerin her birine kardan düşen payı temsil eder.(Kartal M, 2019:452)

1. Kar Dağıtım Tablosunun Düzenlenmesi

26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 No’lu Muhasebe Sistemi Ugulama Genel Tebliği’nde kar dağıtımı tablosu “işletmenin dönem karının dağıtım biçimini gösteren tablodur” şeklinde tanımlanır. Kar dağıtım tablosunun amacı yine aynı tebliğde sermaye şirketlerinin dönem karından, ödenecek vergilerin ayrılan yedeklerin ve ortaklara dağıtılacak kar paylarının açıkça gösterilmesi ve şirketlerin hisse başına kar ile temettü tutarının hesaplanması şeklinde tarif edilmiştir.

-Kar dağıtım tablosu; dönem karından yapılan dağıtımla, yedeklerden yapılan dağıtımı, ayrı ayrı gösterecek şekilde düzenlenir.

-Kar dağıtım tablosunda; ödenecek vergiler ve yasal yükümlülükler, ortaklara ödenecek 1.ve 2.temettüler, ayrılan 1. ve 2.tertip yedek akçelerle statü yedekleri, olağanüstü yedekler ve kardan ayrılan özel fonlar açıkça gösterilir.

-Dönem karının dağıtımında; imtiyazlı payların bulunması durumunda imtiyazlı ve adi hisse senetlerine ödenen kar payları, tabloda belirtilen bölümlerinde ayrı ayrı gösterilir.

-Katılma intifa senedi, kara iştirakli tahvil ile kar ve zarar ortaklığı belgesi ihraç edilmesi nedeniyle, bu senet sahiplerine mevzuat hükümleri çerçevesinde paylar, kar dağıtım tablosunda ayrı ayrı gösterilir.

-Kar dağıtım tablosu cari dönem ve önceki dönem bilgilerini gösterecek şekilde düzenlenir.

1.2. Dönem Karının Dağıtımı

1-Dönem Karı: Gelir tablosunda vergi ve yasal yükümlülüklerden önceki kardır

2-Ödenecek Vergi ve Yasal Yükümlülükler: Dönem kârı üzerinden hesaplanan vergi ve diğer yasal yükümlülükleri kapsar.

3- Geçmiş Yıllar Zararı: Zararla kapanmış geçmiş faaliyet dönemlerinden gelen zararları ifade eder.

4-Birinci Tertip Yasal Yedek Akçe: Türk Ticaret Kanunu uyarınca ayrılması gereken % 5 birinci tertip kanuni yedek akçeyi ifade eder.

5-İşletmede Bırakılması ve Tasarrufu Zorunlu Yasal Fonlar: Mevzuat gereği dönem kârından işletmede alıkonacak ihtiyat veya karşılıklar ile finansman fonu ve yenileme fonu gibi işletmenin mali yapısını güçlendirmek amacıyla oluşturulan fonlar.

6-Ortaklara Birinci Temettü: İşletmenin ödenmiş sermayesi üzerinden ilgili yasa hükmü ve ana sözleşmesi gereği ortaklarına dağıtacağı birinci tertip temettüdür.

7-Personele Temettü: Genel kurul kararıyla personele dağıtılacak temettüdür.

8-Yönetim Kuruluna Temettü: Genel kurul kararıyla yönetim kurulu üyelerine dağıtılması kararlaştırılan temettüyü kapsar.

9-Ortaklara İkinci Temettü: Genel kurul kararıyla ortaklara dağıtılması kararlaştırılan ikinci tertip temettüdür.

10-İkinci Tertip Yasal Yedek Akçe: Türk Ticaret Kanunundaki ilgili hüküm uyarınca ortaklara % 5 birinci temettü hariç, kalan kârın dağıtılması kararlaştırılmış kısmının onda biridir.

11-Statü Yedekleri: Ana sözleşme uyarınca ayrılması gereken yedekleri kapsar.

12-Olağanüstü Yedekler (Dağıtılmamış Kârlar): İşletmede olağanüstü durumlar dikkate alınarak bırakılan yedek veya geçmiş dönemle ilgili dağıtım konusu yapılmayan kârları ifade eder.

13-Diğer Yedekler: Genel Kurul kararıyla ayrılan diğer yedeklerdir.

14-Özel Fonlar: Çeşitli mevzuat hükümleri gereği işletmede bırakılan fonlardır.

1. Yedeklerin Dağıtımı

Bu bölümde geçmiş yıllarda ayrılmış yedek ve dağıtılmamış kârlardan yapılan dağıtım yer alır.

      1. Dağıtılan Yedekler: Geçmiş yıllarda ayrılmış ve bu dönem dağıtılan yedekleri kapsar.

2. II. Tertip Yasal Yedekler: Dağıtılacak yedek ve geçmiş yıl kârlarının onda birini ifade eder.

3. Ortaklara Pay: Dağıtılan yedek ve dağıtılmamış kârlardan ortaklara ödenecek kısmı kapsar.

4. Personele Pay: Dağıtılan yedek ve dağıtılmamış kârlardan personele ödenecek kısmı kapsar.

5. Yönetim Kuruluna Pay: Dağıtılan yedek ve dağıtılmamış kârlardan yönetim kuruluna ödenecek kısmı kapsar.

6. 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 136'ncı maddesinin beşinci fıkrası uyarınca, payları halka arz yoluyla satılan bankaların dağıtacakları kâr payına ilişkin esaslar kendi özel mevzuatına tabidir.

7. Dağıtılması öngörülen kâr payı tutarının tamamı, ancak yasal kayıtlarda (Vergi Usul Kanunu’na göre tutulan kayıtlarda) mevcut net dağıtılabilir kârdan veya diğer kaynaklardan karşılanabildiği sürece dağıtılabilecektir. Bir başka deyişle, dağıtılacak kâr payı tutarında üst sınır, yasal kayıtlarda yer alan ilgili kâr dağıtım kaynaklarının dağıtılabilir tutarıdır.

8.Tebliğin 7 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan ve payları Borsada işlem görmeyen ortaklıkların kar payı dağıtım muafiyetine ilişkin hesaplamada, yasal kayıtlarda yer alan net dağıtılabilir dönem karının Kurulumuz düzenlemeleri uyarınca düzenlenen finansal tablolar üzerinden hesaplanan birinci kâr payı tutarından düşük olması durumunda, yasal kayıtlarda yer alan net dağıtılabilir dönem kârının da dikkate alınması gerekmektedir.

1.4. Kar Dağıtım Politikası

En basit tabirle kar dağıtım politikası, dönem sonunda elde edilen karın ortaklara dağıtılması veya işletme içerisinde yatırıma dönüştürülmesiyle ilgili kararları ifade eder. Kar dağıtım kararları şirketin yatırım ve finansman politikalarının ayrılmaz bir parçasını oluşturur.

Şirketlerin elde ettikleri karlar yeni yatırımlar için şirket bünyesinde bırakılarak ya da hissedarların beklentisi doğrultusunda pay sahiplerine dağıtılarak bu politikalar belirlenmektedir. Şirketlerin kar dağıtım kararları hisse senetlerinin fiyatlarını ve sonuçta şirket değerini etkileyebilmektedir. (Kartal M, 2019:453)

Günümüzde kurumsal şirketler, kar dağıtım politikalarını dizayn edip şeffaflık ilkesi gereğince bu politikalarını ilgili kişilere aktarmaktadır. Şirketler kar dağıtımı politikalarını belirlerken hissedarlar ile şirket menfaatleri arasında bir denge oluşturma ihtiyacı hissederler. Elde edilen karların tamamının sürekli olarak ortaklara dağıtılması bir taraftan hissedarları memnun ederken diğer taraftan şirketin sermaye yapısını, yatırım kararlarını olumsuz bir şekilde etkileyebilir. Aksine bir senaryo ile karı sürekli olarak sermayeye ilave eden bir şirket içinde hissedarların ve kar dağıtımından pay beklentisi içinde olanların memnuniyetsizliği söz konusu olabilecektir.

Şirketlerin kar dağıtım politikaları başta hissedarlar olmak üzere yöneticiler, yatırımcılar, kredi verenler, çalışanlar, rakip firmalar, devlet ve diğer ilişkili kişilerin beklentileri ile yakından ilgilidir. Kar dağıtım kararları şirketin paydaşlarıyla olan ilişkilerinin ve şirket itibarının yönetiminde kullanılan bir iletişim aracıdır. Söz konusu ilişkili taraflar şirketin kar dağıtımı yapıp yapmama kararına göre o şirkete karşı tutumlarını belirlemekte, bireysel kararlarını bu kar dağıtım politikalarına göre revize etmektedirler. (Kartal M,2019:455)

1. Kanuni Yedek Akçe

Kanuni yedek akçelere ait hususlar Türk Ticaret Kanununun 519.maddesi belirlenmiştir. 6102 sayılı TTK’nın 519.maddesi;

(1) Yıllık kârın yüzde beşi, ödenmiş sermayenin yüzde yirmisine ulaşıncaya kadar genel kanuni yedek akçeye ayrılır.

(2) Birinci fıkradaki sınıra ulaşıldıktan sonra da;

a) Yeni payların çıkarılması dolayısıyla sağlanan primin, çıkarılma giderleri, itfa karşılıkları ve hayır amaçlı ödemeler için kullanılmamış bulunan kısmı,

b) Iskat sebebiyle iptal edilen pay senetlerinin bedeli için ödenmiş olan tutardan, bunların yerine verilecek yeni senetlerin çıkarılma giderlerinin düşülmesinden sonra kalan kısmı,

c) Pay sahiplerine yüzde beş oranında kâr payı ödendikten sonra, kârdan pay alacak kişilere dağıtılacak toplam tutarın yüzde onu, genel kanuni yedek akçeye eklenir.

(3) Genel kanuni yedek akçe sermayenin veya çıkarılmış sermayenin yarısını aşmadığı ttakdirde, sadece zararların kapatılmasına, işlerin iyi gitmediği zamanlarda işletmeyi devam ettirmeye veya işsizliğin önüne geçmeye ve sonuçlarını hafifletmeye elverişli önlemler alınması için kullanılabilir.

(4) İkinci fıkranın (c) bendi ve üçüncü fıkra hükümleri, başlıca amacı başka işletmelere katılmaktan ibaret olan holding şirketler hakkında uygulanmaz.

(5) Özel kanunlara tabi olan anonim şirketlerin yedek akçelerine ilişkin hükümler saklıdır.

diyerek sermaye şirketlerinde kanuni genel yedek akçelerin nasıl ve ne oranda ayrılacağıyla ilgili düzenlemeleri içermektedir.

1.6. Sermaye Piyasası Kanununa Göre Kar Dağıtımı

Sermaye Piyasası Kurulana göre kar dağıtımı tavanı VUK’a göre belirlenmiş kardır.

1. Ortaklıklar, kârlarını genel kurulları tarafından belirlenecek kâr dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak genel kurul kararıyla dağıtır.

2. Kâr dağıtım politikasında; kâr payı dağıtılıp dağıtılmayacağına, dağıtılacak ise ortaklar ve kâra katılan diğer kişiler için belirlenen kâr payı dağıtım oranlarına ve bu oranların uygulanacağı hesap kalemine (örneğin net dönem kârı ya da sermaye) yer verilir.

3. Kâr dağıtım politikasında, kâr payının nakit ve/veya bedelsiz olarak dağıtılacağı hususunda da bilgi yer alır. Payları borsada işlem görmeyen ortaklıkların kâr payını tam ve nakit olarak dağıtmaları zorunludur. Dağıtım işlemine en geç dağıtım kararı verilen genel kurul toplantısının yapıldığı hesap dönemi sonu itibarıyla başlanmalıdır.

4. Kâr payı, dağıtımına karar verilen genel kurul toplantısında karara bağlanmak şartıyla eşit veya farklı tutarlı taksitlerle ödenebilir. Taksit sayısı genel kurul tarafından veya genel kurul tarafından açıkça yetkilendirilmesi şartıyla yönetim kurulu tarafından belirlenir. Taksitli ödemede II-19.1 sayılı Kâr Payı Tebliği’nin (Tebliğ) 5 inci maddesinde yer alan hükümlere uyulur. Payları borsada işlem görmeyen ortaklıklar taksitle kâr dağıtımı yapamaz.

5. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na göre ayrılması gereken yedek akçeler ile esas sözleşmede veya kâr dağıtım politikasında pay sahipleri için belirlenen kâr payı ayrılmadıkça; başka yedek akçe ayrılmasına, ertesi yıla kâr aktarılmasına ve intifa senedi sahiplerine, yönetim kurulu üyelerine, ortaklık çalışanlarına ve pay sahibi dışındaki kişilere kârdan pay dağıtılmasına karar verilemez. Ayrıca kâr dağıtım politikasında pay sahipleri için belirlenen kâr payı nakden ödenmedikçe bu kişilere kârdan pay dağıtılamaz. (İstanbulYMMO,2019)

2. KAR DAĞITIMI VE KAR DAĞITIMINA BAĞLI VERGİ KESİNTİSİ

Kar dağıtımına bağlı vergi kesintilerine ilişkin yasal düzenlemeler Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesi, Kurumlar Vergisi Kanununun 15. ve 30.maddesi ile Sermaye Piyasası Kurulu tarafından çıkarılan 2014/20 numaralı Kar Payı Tebliği ile düzenlenmiştir.

2.1. Gelir Vergisi Kanunu Yönünden

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun Vergi Tevkifatı ile ilgili 94.maddesinin 6.fıkrasında

1. Tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve bu vergilerden muaf olanlara dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1),(2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kar paylarından (karın sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmaz)
2. Tam mükellef kurumlar tarafından; dar mükellef gerçek kişilere, dar mükellef kurumlara (Türkiye’de bir işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla kar payı elde edenler hariç) ve gelir ve kurumlar vergisinden muaf olan dar mükelleflere dağıtılan, 75 inci maddenin  (1),(2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kar paylarından

% 15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılmaktadır. Gelir Vergisi Kanununun vergi kesintileriyle alakalı 94.maddesinde atıf yapılan 75.maddenin (1), (2) ve (3) numaralı bentleri menkul sermaye iradını tarif eder. Her nevi hisse senetlerinin kar payları, iştirak hisselerinden doğan kazançlar, kurumların idare meclisi Başkan ve üyelerine verilen kar payları menkul sermaye iradıdır.

2.2. Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden

Aynı şekilde 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun Vergi Kesintisi başlıklı 15.maddesinin 2. fıkrasında;

(2) Vergiden muaf olan kurumlara dağıtılan (karın sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmaz) Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerindeki kar payları üzerinden, bu maddenin üçüncü fıkrası uyarınca vergi kesintisine tabi tutulan kazançlar hariç olmak üzere % 15 oranında vergi kesintisi yapılır.

denilmektedir. bu maddenin 3 üncü fıkrası emeklilik yatırım fonlarının kazançları ile ilgilidir. Bu kazançlar üzerinden vergi kesintisi yapılmaz.

Yine aynı şekilde Kurumlar Vergisi Kanununun “Dar mükellefiyette vergi kesintisi” başlıklı 30.maddesinde ise;

(3) tam mükellef kurumlar tarafından, Türkiye’de bir işyeri ve daimi temsilci aracılığıyla kar payı elde edenler hariç olmak üzere dar mükellef kurumlara veya kurumlar vergisinden muaf olan dar mükelleflere dağıtılan (karın sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmaz) ve Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesi ikinci fıkrasının  (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde sayılan kar payları üzerinden bu kanunun 15 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca vergi kesintisine tabi tutulan kazançlar hariç olmak üzere  %15 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılır. denilmektedir.

3. ÖRNEK UYGULAMA

Trekler Bobin Ticaret AŞ’nin ortaklarına ilişkin bilgiler aşağıda yer almaktadır.

Ortak Adı	Sermaye Payı	İkametgahı
Hasan Bobin	% 20	Erzurum
Hüseyin Bobin	% 20	Erzurum
Bobin Eğitim ve Kültür Vakfı	% 10	Erzurum
Meral Ceylanov	% 10	Bakü/Azerbaycan
Bobin Makine Sanayi AŞ	% 20	Erzurum
Dildaşev Ltd.	% 20	Bakü/Azerbaycan
Toplam	% 100

            Kaynak: Kartal,(2018:612)

Şirketin sermayesine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:

Nominal Sermaye	500.000 TL
Ödenmiş Sermaye	400.000 TL
Hisse senedi nominal değeri	1 TL
Önceki yıllar ayrılan yedek akçeler	20.000 TL

Kaynak: Kartal,(2018:613)

Şirketin 2018 yılı ticari karı ve kurumlar vergisi yükümlülüğü aşağıdaki gibidir:

Ticari Kar	1.000.000 TL
Matrah	511.364,00 TL
Kurumlar Vergisi	112.500,00 TL

Şirket 2018 yılı karının (1.000.000 TL) üzerinden;

• Ödenmiş sermayesinin % 7,5’i oranında ortaklara kar payı dağıtılmasına
• Ödenmiş sermayesinin % 5’i oranında ortaklara II.temettü dağıtılmasına
• Yönetim kurulu üyelerine 50.000 TL temettü ikramiyesi dağıtılmasına
• Kalan karın işletmede bırakılmasına karar vermiştir.

Not: Azerbaycan ile Türkiye arasında imzalanıp yürürlüğe konulan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasında, kar paylarının kural olarak mukim devlet tarafından vergilendirileceği, ancak kaynak devletin de % 10’a kadar vergilendirme hakkının bulunduğu düzenlenmiştir.

Yukarıdaki kararlara dayanarak ayrılması gereken yedek akçeler, kar payları ve kar payları üzerinden yapılacak vergi kesintilerini hesaplayınız.

Çözüm:

Vergi Yükümlülüğü:

Ticari Kar	1.000.000 TL
Matrah	511.364,00 TL
Kurumlar Vergisi	112.500,00 TL
Dağıtılabilir Kar	887.500,00 TL

Kaynak: Kartal,(2018:612)

Yedek Akçeler:

I.Tertip Yedek Akçe:

Tavan (Ödenmiş sermaye x % 20)	80.000,00 TL
Önceki yıllarda ayrılmış olan	20.000,00 TL
2018 ve izleyen yıllarda ayrılabilir olan	60.000,00 TL
2018 yılında ayrılan (1.000.000 x % 5)	50.000,00 TL

I.Temettü:

Ödenmiş sermaye x % 7,5	30.000,00 TL
Yasal I.Temettü (ödenmiş sermaye x %5)	20.000,00 TL
II.Tertip yedek akçeye esas tutar (30.000,00-20.000,00)	10.000,00 TL
II.Tertip yedek akçe (10.000,00 x % 10)	1.000,00 TL
Net I.Temettü	29.000,00 TL

      II.Temettü:

II.Temettü (400.000 x %5)	20.000,00 TL
II.Tertip yedek akçeye esas tutar	20.000,00 TL
II.Tertip yedek akçe (20.000 x %10)	2.000,00 TL
Net II.Temettü	18.000,00 TL

      Yönetim Kurulu Üyelerine Dağıtılacak Temettü:

Dağıtılacak temettü	50.000,00 TL
II.Tertip yedek akçeye esas tutar	50.000,00 TL
II.Tertip yedek akçe (50.000 x % 10)	5.000,00 TL
Dağıtılacak net temettü	45.000,00 TL

Buna göre ayrılması gereken yedek akçeler aşağıdaki gibi olacaktır:

I.Tertip yedek akçe	20.000,00 TL
II.Tertip yedek akçe	1.000,00 TL
II.Tertip yedek akçe	2.000,00 TL
II.Tertip yedek akçe	5.000,00 TL

Dağıtılacak net temettüler ise aşağıdaki gibi olacaktır:

I.Temettü	29.000,00 TL
II.Temettü	18.000,00 TL
Yönetim kurulu üyelerine temettü	45.000,00 TL

Kaynak: Kartal,(2018:615)

Dağıtılacak net temettülerin ortaklara dağıtımı ise aşağıdaki gibi olacaktır:

Ortak Adı	Sermaye Payı	Kar Payı (47.000 TL)	Statüsü
Hasan Bobin	% 20	9.400,00 TL	Tam mükellef gerçek kişi
Hüseyin Bobin	% 20	9.400,00 TL	Tam mükellef gerçek kişi
Bobin Eğt.ve Kültür Vakfı	% 10	4.700,00 TL	Vakıf
Meral Ceylanov	% 10	4.700,00 TL	Dar mükellef gerçek kişi
Bobin Makine San.AŞ	% 20	9.400,00 TL	Tam mükellef kurum
Dıldaşev Ltd.	%20	9.400,00 TL	Dar mükellef kurum

Kurumlar Vergisi Kanunun 30.maddesi ve Gelir Vergisi Kanununun 94/6-b-ii maddesi gereğince, dar mükellef kurumlara, tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara dağıtılan kar paylar üzerinden % 15 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir. Azerbaycan’la Türkiye arasındaki ikili anlaşma uyarınca ise %10 oranında vergi kesintisi yapılacaktır. Tam mükellef kurum olan Bobin Makine San. AŞ içinse Kurumlar Vergisi Kanununun İstisnalar başlıklı 5.maddesinde yer aldığı şekliyle “Tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılımlarından elde ettikleri kazançlar” kurumlar vergisinden istisnadır denildiğinden her hangi bir vergi kesintisi yapılmayacaktır.

Gelir Vergisi Kanunun 75 inci maddesinin (3) bendinde “kurumların idare meclis başkanları ve üyelerine verilen kar payları” kesintiye tabidir.

Yönetim kurulu üyelerine dağıtılan 45.000,00 TL üzerinden %15 oranında (45.000 x %15)=6.750 TL gelir vergisi kesintisi yapılacak, kalan (45.000-6.750)=38.250 TL ise yönetim kurulu üyelerine ödenecektir.

Ortaklara dağıtılan 47.000 TL üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 30 ve Gelir Vergisi Kanununun 94/6-b-ii maddesi uyarınca yapılacak vergi kesintileri aşağıdaki gibi olacaktır.

Ortak Adı	Vergi Kesinti Oranı	Kar Payı (TL)	Vergi Tutarı (TL)	Net Kar Payı (TL)
Hasan Bobin	% 15
Hüseyin Bobin	% 15
Bobin Vakfı	% 15
Maral Ceylanov	% 10
BobinMakine San.AŞ
Dildaşev Ltd	% 10

Kaynak: Kartal,(2018:617-618)

KAYNAKÇA

Karyağdı N, (2014), Tüm Yönleriyle Kar Dağıtımı, Maliye Hesap Uzmanları Derneği, 4.Baskı, İstanbul

Kartal Z, (2018), Vergi Revizyonu, Fokus Yayınları, 3.Baskı, İstanbul

Kartal M.T, “Kar Dağıtım Politikası” https://www.academia.edu/34587868/Kar_Da%C4%9F%C4%B1t%C4%B1m_Politikas%C4%B1  Erişim Tarihi. 18.12.2019

İstanbul YMMO, “Hangi Kar Dağıtıma Esas Alınmalıdır”, http://www.istanbulymmo.org.tr/Data/Platform/2018_N%C4%B0SAN_17.pdf Erişim Tarihi. 18.12.2019

Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği Sıra No:1, 26.12.1993 tarih ve 21447 sayılı Resmi Gazete.

Sermaye Piyasası Kurulu Kar Payı Tebliği, 23.01.2014 tarih ve 28891 sayılı Resmi Gazete

Türk Ticaret Kanunu, 14.02.2011 tarih ve 27846 sayılı Resmi Gazete

Gelir Vergisi Kanunu, 06.01.1961 tarih ve 10700 sayılı Resmi Gazete

Kurumlar Vergisi Kanunu, 21.06.2006 tarih ve 26205 sayılı Resmi Gazete